نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه راضی
2 دانشگاه کردستان
3 دانشگاه رازی
چکیده
تاریخ‌نگاری یکی از سازوکارهای معنابخشی به هویت‌های فرهنگی معاصر، از طریق حافظه جمعی، روایت، فانتزی (خیالپردازی) و اسطوره است. یکی از حوزه‌هایی که به بازاندیشی انتقادی تاریخ پرداخته و آن را در رابطه با قدرت و نظام‌های سلطه مجدداً صورت‌بندی کرده، نظریه پسااستعماری است. این نوشتار تلاشی برای بازخوانی تاریخ کردستان، جنبه‌های روایی و صورت‌بندی‌های گفتمانی آن، از این منظر انتقادی است. در این جستار با روش و نظریه گفتمان به بررسی آثار و متون تاریخی نویسندگان کُرد و غیرکرد درباره کردستان پرداخته شده است. نتیجه‌ی کلی این مطالعه آن است که گفتمان استعماری و گفتمان ملی‌گرایی، چارچوب‌های اصلی این تاریخ‌نگاری بوده و در آنها، روایت‌های اروپامدار و غایت‌انگار ناسیونالیستی، برسازنده اصلی فرم روایی این تاریخ هستند. ویژگی اصلی این فرم روایت و این رویکرد تاریخ‌نگاری فقدان اشکال تاریخ‌نویسی فرودستان و صدای آنهاست.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Critical Rereading of History (Discourse-Analysing Historiography of Kurdistan)
نویسندگان [English]
- JALIL KARIMI 1
- KAMAL KHALEGHPANAH 2
- JALALEDIN RAHIMI 3
1 RAZI UNIVERSITY
2 KORDESTAN UNIVERSITY
3 RAZI UNIVERSITY
چکیده [English]
Historical discourse is one of the aspects of meaning to contemporary cultural identities and is constructed via collective memory, narrative, fantasy and myths. One of the fields which has dealt with rethinking critical history and has reformulated it in relation to power and control systems is postcolonial theory. This study tries to reread historical discourses about Kurdistan and their narrative aspects as well as discursive formulations. In this study, by means of Ernesto Lacao’ critical discourse methodology, we have studied the historical texts by Kurdish and European writers about Kurdistan history. The overall conclusion of this study is that postcolonial and nationalist discourses are the contexts in which the history of Kurdistan has been recorded; in this history Eurocentric and nationalist-teleological narratives are the narrative form of this history.
کلیدواژه‌ها [English]
- Discourse Analysis
- Historical Narrative
- history
- Kurd
- Kurdistan Historiography
- Postcolonial Theory
اباذری، یوسف و کریمی، جلیل (1387) « آیا شرق‌شناسی را پایانی هست؟»، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دانشگاه تهران، ش 6، صص 155-173.
ادموندز، سی. جی (1382) ترک‌ها کردها عرب‌ها، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نشر روزبهان.
بابانی، عبدالقادر ابن رستم (1367) سیرالاکراد، به کوشش محمد رئوف توکلی، تهرانک توکلی.
برتنس، هانس (١٣٨٤) «نظریه و نقد بسامستعمراتی»، ترجمه بختیار سجادی در زریبار(مجموعه مقالات) سال نهم شماره 56-57 صص 315-338.
پری، بنیتا (١٣٩١) « نهادینه کردن مطالعات پسااستعماری»، ترجمه جلال فرزانه دهکردی در مطالعات پسااستعماری(مجموعه مقالات) گزیده و‌ترجمه جلال فرزانه دهکردی و رامین فرهادی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، صص 203ـ234.
ترنر، برایان (١٣٨٤) شرق‌شناسی پست‌مدرنیسم و جهانی شدن، ترجمه محمد علی محمدی، تهران: نشر یادآوران.
توفیق، ابراهیم (1390) جامعه‌ی دوران گذار و گفتمان پسااستعماری، جامعه‌شناسی ایران(مجموعه مقالات)، سال دوازدهم شماره 1و2
جمعی از مستشرقین (1367) کرد در دایره المعارف اسلامی، ارومیه: انتشارات صلاح‌الدین ایوبی.
جنکینز، کیت (١٣٩٠) بازاندیشی تاریخ، ترجمه حسینعلی نوذری، تهران: نشر آگه.
رندل، جاناتان (1387) با این رسوایی چه بخشایشی، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ.
زکی، محمد امین (1378) تحقیقی تاریخی درباره کرد و کردستان، ترجمه و توضیح حبیب الله تابانی، تبریز: انتشارت آیدی.
سجادی، علاالدین (1384) شورشه‌کانی کورد، تهران: انتشارات اطلس.
سعید، ادوراد(١٣٩٠) شرق‌شناسی، ترجمه لطفعلی خنجی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
شولتسه، راینهارد (1389) تاریخ جهان اسلام در قرن بیستم، ترجمه ابراهیم توفیق، تهران: پژوهشکده‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
عبدالملک، انور(١٣٩٢) «بحران شرق‌شناسی»، ترجمه رضا امیری، در چشم‌انداز ایران، شماره 77، صص 77ـ81.
فوکو، میشل (١٣٧٨) نظم گفتار، ترجمه باقر پرهام، تهران: نشر آگه.
فوکو، میشل(١٣٨١) نظم‌اشیا: دیرینه شناسی علوم انسانی، ترجمه یحیی امامی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
کردستانی، علی اکبر (1388) حدیقه ناصری: در تاریخ و جغرافیای کردستان، به کوشش محمد رئوف توکلی، تهران : توکلی.
کوثری، مسعود و احمدزاده، مصطفی (1393) « زیبایی‌شناسانه کردن دیگری: تحلیل رتوریک بازنمایی کردها در سفرنامه‌های غربی»، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 21، ش1. صص. 48-9.
کینان، درک (1379) کردستان و کرد، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی انتشارات نگار.
گاندی، لیلا(١٣٩١) پسااستعمارگرایی، ترجمه مریم عالم‌زاده و همایون کاکاسلطانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
مک داول، دیوید(1386) تاریخ معاصر کرد، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: انتشارات پانیذ.
موکریانی، حسین داماو (1384) تاریخ امیران سوران، ترجمه رضا خیری، تهران: اتشارات مرکز اسناد و خدمات پژوهشی.
مینورسکی، ولادیمیر (1378) کرد تاریخ زبان و فرهنگ، به کوشش محمد رئوف یوسفی نژاد، نشر سهیل.
لاکلائو، ارنست و موفه، شانتال (١٣٩٢) هژمونی و استراتژی سوسیالستی، ترجمه محمد رضایی، تهران: نشر ثالث.
میلز، سارا(١٣٩٢) گفتمان، ترجمه فتاح محمدی، زنجان: نشر هزاره سوم.
هال، استوارت(١٣٨٦) غرب و بقیه: گفتمان و قدرت، ترجمه محمود متحد، تهران: نشر آگه.
هال، استوارت(١٣٨٦) «چیستی هویت فرهنگی»، ترجمه سیاوش قلی پور، فصلنامه زریبار، سال یازدهم، شماره 63، صص167ـ216.
نیکیتین، واسیلی (1378) کرد و کردستان، ترجمه‌ی محمد قاضی، تهران: نیلوفر.
برویین سن، مارتین، وان (1378) آغا شیخ دولت، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ.
یانگ، رابرت(١٣٩٠) اسطوره سفید: غرب و نوشتن تاریخ، ترجمه جلیل کریمی و کمال خالق پناه، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
یانگ، رابرت (١٣٩١) درآمدی اجمالی بر پسااستعمارگری، ترجمه فاطمه مدرسی و فرح قادری، تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ئه‌رده‌لان، مه‌ستووره (2005) میژووی ئه‌رده‌لان، وه‌رگیرانی ماموستا هه‌ژار، نشر ئاراس.
بتلیسی، ئه‌میر شه‌ره‌ف‌خان (2013) شه‌ره‌فنامه: میژووی مال و میرانی کوردستان، وه‌رگیرانی ماموستا هه‌ژار، تاران، په‌خشانگای پانیز.
مه‌زهه‌ر ئه‌حمه‌د، که‌مال (2001) چه‌ند لاپه‌ره‌یه‌ک له میژووی گه‌لی کورد، هه‌و‌لیر، ده‌زگای چاپ و بلاوکردنه‌وه‌ی موکریانی.
Bhabha, Homi (1994) location of culture, London: Routledge
Chacrabarty, Depish (2002) habitation of modernity ~ essay in the wake of subaltern studies, London: university of Chicago
Hall, Stuart (1993) cultural identity and diaspora in colonial discourse and postcolonial theory edited by Williams Patrick and Laura chrisman, London: Routledge
Janmohamed, R. Abdul (1993) the economy of Manichean allegory in postcolonial studies Reader edited by bill Ashcroft & Helen tiffin, London: outledge
Spivak, Gayatery (1993) can subaltern speak? In colonial discourse and postcolonial theory edited by Williams Patrick and Laura chrisman, London: Routledge
Spivak, Gayatery (1998) in other world: essay in cultural politics, London: Routledge
Young, Robbert (2005) colonial desire: hybridity in theory culture and race, London: Routledge
)